Hoszowczyk

Hoszowczyk

Miejscowość położona nad potokiem o tej samej nazwie między pasmem Żukowa a wzniesieniami Kamienia, Działu, Wierchu i Stożka. Początkowo obszar ten był częścią Hoszowa, ale w połowie XVI wieku wyodrębniła się samodzielna wieś na prawie wołoskim. Wzmiankowana po raz pierwszy w 1589 roku jako Hoszowiec. Własność Hoszowskich, Tarłów, Romerów, Dydyńskich, a w XIX wieku Ziętarskich.

Od 1944 do 1951 roku w granicach Związku Radzieckiego. Latem 1951 roku na mocy polsko - radzieckiej umowy o wymianie odcinków terytorialnych miejscową społeczność wysiedlono w głąb ZSRR, a do Hoszowczyka trafili przesiedleńcy znad Bugu.

Nazwa miejscowości: w źródłach początkowo odnotowywana jako Hoszowiec, później Hoszowczyk. Obie wersje nazwy wsi wywodzą się od miejscowości macierzystej – Hoszów, z której wieś Hoszowczyk wydzieliła się w XVI wieku.

Od 1 października 1977 roku do 1 kwietnia 1981 roku miejscowość nosiła nazwę Stoczek. W 2002 roku, w czasie remontu zabytkowej cerkwi, odkryto duży zapas amunicji z II wojny światowej. Spod szczytu Żukowa wypływa źródełko – nazywane od wieków przez tubylców świętym. Woda ze źródła ma podobno właściwości zdrowotne.

We wsi znajduje się czerwony szlak spacerowy Ustrzycka Rozeta – Hoszowczyk

Zabytki:

- na cmentarzu przycerkiewnym kilka starych nagrobków kamiennych,

- drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogurodzicy z 1926 roku.

Cerkiew w Hoszowczyku

Dawna drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogurodzicy, zbudowana w 1926 roku. Smukła, prosta świątynia jednokopułowa zawiera w sobie cechy architektury staroruskiej, baroku i elementy funkcjonalne.

Do 1951 roku budowla służyła wiernym jako świątynia filialna. Potem wykorzystywano ją jako magazyn. Przybyli tutaj osiedleńcy rozpoczęli starania o zgodę na odprawianie mszy rzymskokatolickich.

Cerkiew została przekazana Kościołowi rzymskokatolickiemu w 1970 roku. Od 1971 roku służy mieszkańcom jako kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Obiekt jest orientowany, konstrukcji zrębowej, oszalowany deskami w pionie, z arkadowym listwowaniem.

Świątynia jest trójdzielna, posadowiona na planie krzyża łacińskiego. Nad nawą główną mieści się kopuła na oktagonalnym tamburze, w całości podbita blachą. Prezbiterium trójbocznie zamknięte, z dwiema zakrystiami. Cerkiew wieńczą dachy kalenicowe.

Przy cerkwi stoi niewielka, współczesna dzwonnica oraz mieści się cmentarz z przedwojennymi i powojennymi grobami. Nie zachowało się oryginalne wyposażenie cerkwi.

Źródełko w Hoszowczyku

„Historię źródełka, zwanego cudownym, znałam z przekazów rodzinnych, od mojej babci, mamy oraz sąsiadów mieszkających przed wysiedleniem w Hoszowczyku. Wielu mieszkańców tej miejscowości mieszka obecnie na Ukrainie. Tylko nieliczni powrócili jako repatrianci w roku 1965. Źródełko znajduje się u podnóża Żukowa i znane było od ponad 200. lat przez przybywających tu pielgrzymów, czego dowodem były m. in. wota wiszące koło źródełka, leżące w samym źródełku stare monety austriackie, korale i obrazki. Według opowiadań mojej babci Anny Czaplińskiej urodzonej w 1896 r. w Hoszowczyku, źródełko zasłynęło z objawienia się Matki Bożej, a woda wypływająca spod drzewa została obłożona kamieniami w formie studzienki. Miejsce to było otaczane wielkim kultem, gdyż woda była lecznicza, zwłaszcza pomocna przy schorzeniach oczu i infekcjach skórnych. Obecni mieszkańcy Hoszowczyka, Hoszowa, Równi, Zadwórza również często odwiedzają źródełko, aby zaczerpnąć cudownej wody, która wypływa w pięknie położonym uroczysku”. Ze wspomnień Aleksandry Rebidas.

Tekst: Jacek Łeszega