Łodyna

Wieś nad potokiem Łodynka, na północ od Ustrzyk Dolnych. Łodynę założono w 1555 roku na prawie wołoskim jako wieś królewską. Należała do krainy Strwiąża starostwa przemyskiego. Po rozbiorach została włączona do austriackich dóbr rządowych. W miejscowości od II połowy XIX wieku prowadzi się do dzisiaj eksploatację ropy naftowej. W 1945 roku wieś należała do ZSRR, a w 1951 roku powróciła do Polski. W latach 1977 - 1981 Łodyna miała nazwę Łęgi. Łodyna znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej, na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo.

Atrakcje i zabytki:

- dawna cerkiew pw. Michała Archanioła, obecnie kościół rzymskokatolicki pw. św. Antoniego; przy kościele dzwonnica; dawna cerkiew znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej, na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo,
- murowana kaplica przydrożna zbudowana została na początku XX wieku na rzucie ośmiokąta, w narożnikach na zewnątrz znajdują się półkolumny z główkami aniołów na kapitelach, dach kopulasty z latarnią, kryty blachą. Kaplica znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo,
- cmentarz greckokatolicki z kilkoma żelaznymi krzyżami,
- zabytkowa kopalnia ropy naftowej; znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo.

Dawna cerkiew w Łodynie

Dawna cerkiew greckokatolicka pw. Michała Archanioła. Została wzniesiona w 1862 roku na miejscu wcześniejszych. Przechodziła liczne remonty i koleje, służąc m. in. w 1951 roku jako magazyn węgla. W 1971 roku świątynia została przejęta przez parafię rzymskokatolicką i przeszła następny, tym razem gruntowny remont. Jest to świątynia drewniana, orientowana, trójdzielna, konstrukcji zrębowej z dobudowanym przedsionkiem. Przy prezbiterium od strony południowej znajduje się zakrystia. Świątynia jest podbita gontem, natomiast dach blachą. Z dawnego wyposażenia cerkwi zachowały się ikony: Matka Boża z Dzieciątkiem - Hodegetria, Chrystus i Chrystus Pantokrator. Przy cerkwi stoi murowana dzwonnica parawanowa z reliefem św. Antoniego Padewskiego. Obiekt wpisano na listę zabytków w 1969 roku oraz włączono do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej. Obecnie jest to kościół rzymskokatolicki pw. św. Antoniego. Dawna cerkiew znajduje się również na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo. Zabytkowa kopalnia ropy naftowej w Łodynie Pierwsze historyczne relacje dotyczące samoistnych wycieków ropy pochodzą z ok. 1840 roku. Surowiec gromadził się płytko pod powierzchnią gruntu, tworząc charakterystyczne „źródła”. Dzięki nim miejscowi mogli w łatwy sposób pozyskać surowiec do własnych celów (np. do smarowania osi wozów). Wiadomość o roponośności tych terenów nie pozostała bez echa. W 1860 roku powstała pierwsza w Łodynie kopalnia ropy naftowej, której założycielem i głównym sponsorem był Anglik sir John Ri-chard Eaton. W 1866 roku przedsiębiorstwo rozpoczyna wydobywać cenny surowiec (ropę parafinową). Początkowo założono 18 studni, z czego 4 były studniami produkcyjnymi. Pozyskaną przy odwiertach ropę przewożono do rafinerii w Chyrowie. W niedługim czasie, bo już w 1870 roku, zanotowano znaczny wzrost ilości wydobywanej ropy. Ilość szybów zwiększyła się do 22. Łodyna prosperowała wyjątkowo dobrze na tle innych prowincjonalnych ośrodków, pomimo rosnącej konkurencji ze strony tańszej, amerykańskiej ropy. W 1880 roku Kopalnia Łodyna (zwana Stara lub Kościuszko) miała 4 czynne szyby roponośne. Roczne wydobycie w tamtym czasie szacowane było na 33,6 tony. Lata 80. XIX wieku to czas wielkich zmian oraz nowych inwestycji w Łodynie. Działania wojenne I wojny światowej wpłynęły niekorzystnie na górnictwo w Bieszczadach. W tym czasie Kopalnia w Łodynie wielokrotnie zmieniała właścicieli. Okres międzywojenny przyniósł nadzieję na restrukturyzację i ożywienie kopalń naftowych. Niestety, nie udało się uchronić przedsiębiorstwa od Wielkiego Kryzysu lat 30. II wojna światowa zakończyła pewien okres bieszczadzkiego naftownictwa. W latach powojennych wprowadzono nowe technologie, zwiększano liczbę odwiertów, a w pewnym czasie wydobywano od 1 do 3 ton ropy na dobę. W 1990 roku rozpoczęto likwidację części kopalń i odwiertów. Jednak kopalnia ropy w Łodynie funkcjonuje do dnia dzisiejszego. Zabytkowa kopalnia ropy naftowej w Łodynie znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo.

Tekst: Jacek Łeszega