Ropienka

Duża wieś u podnóża pasma Chwaniów, podzielona na dwie części: Górną i Dolną. Przywilej na założenie Ropienki wydał w 1513 roku Piotr Kmita kniaziowi Wańkowej Wanczowi. Wieś została założona na prawie wołoskim z 24 - letnią wolnizną, które przewidywało m. in. budowę cerkwi. Ostatnią cerkiew przeniesiono w 1985 roku do Wańkowej, gdzie zrekonstruowano ją z przeznaczeniem na kościół. Ropienka nabierała znaczenia, zwłaszcza poprzez funkcjonowanie na jej terenie kopalni ropy naftowej. Wraz z posiadaniem obszarów dworskich ówcześni ich właściciele Wierzbiccy angażowali się w życie społeczne miejscowości. Na skrzyżowaniu dróg z Nowosielec Kozickich do Ropienki Górnej i Ropienki Dolnej pobudowali drewniany obiekt mający służyć katolikom obrządku łacińskiego za kościółek, a fundatorom jako kaplica grobowa. Po II wojnie światowej Ropienka i okolice nie zaznały spokoju z powodu działań UPA. Po 1947 roku rusińską społeczność Ropienki wysiedlono, pozostali ci, którzy pracowali przy wydobyciu ropy naftowej oraz ludność polska. Ropienka znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo.

Atrakcje i zabytki:

- murowany kościół pw. św. Barbary; znajduje się Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo.
- kościółek - kaplica grobowa Wierzbickich; znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało,
- pomnik ku czci pomordowanych Polaków przez UPA; znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo,
- zabytkowa kopalnia ropy naftowej; znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo.

Kościół rzymskokatolicki w Ropience

Parafia została erygowana w październiku 1936 roku przez ordynariusza przemyskiego ks. bpa Franciszka Bardę, a proboszczem został mianowany ksiądz Władysław Wardęga. Kamień węgielny pod budowę kościoła poświęcił ks. bp Franciszek Barda 2 października 1938 roku. Plany kościoła otrzymano od ks. Antoniego Miodońskiego, a drewno i blachę na dach ofiarował prawnik Zygmunt Grodzicki z matką Marią. W latach 1938 - 1939 wybudowano kościół rzymskokatolicki pw. św. Barbary, na działce ofiarowanej przez Marię Lewandowską, właścicielkę Ropienki. Kościół został wybudowany z cegły w stylu neogotyckim staraniem kopalni i miejscowej społeczności. Czas wojny zastał kościół w stanie surowym. Dopiero po jej zakończeniu przystąpiono do prac wykończeniowych. Kościół znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo.

Kościółek - kaplica grobowa Wierzbickich w Ropience

Wybudowana w 1893 roku przez Jana i Amalię Wierzbickich jako kaplica grobowa. Jest to budowla o konstrukcji zrębowej, oszalowana deskami. Od wschodu przylegające do obiektu zakrystia i kruchta są murowane. Nawę główną przecina transept. Dach jednokalenicowy. Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków Województwa Podkarpackiego. Obiekt znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało.

Zabytkowa kopalnia ropy naftowej w Ropience

W XIX wieku na Podkarpaciu, części dawnej Galicji, następuje ożywienie gospodarcze związane z rozwojem górnictwa naftowego. Proces ten nie omija Ropienki. Prekursorem organizowania górnictwa był właściciel majątku w Wańkowej, Maksymilian Zatorski. Pierwsze wiercenia rozpoczęto w 1862 roku, ale za początek działalności kopalni w Ropience, jako przedsiębiorstwa zajmującego się wydobyciem tego surowca, uznaje się lata 80. XIX wieku. Wejście kapitału angielskiego otworzyło nowy etap w historii kopalnictwa. Rozpoczęto na dużą skalę wiercenia metodą kanadyjską. Dzięki rozwojowi kopalnictwa naftowego nastąpił rozwój samej Ropienki. W jej okolicy powstawały kopalnie. Działania wojenne I wojny światowej nie ominęły Ropienki, choć ją znacznie oszczędziły. Pomimo zintensyfikowania wydobycia ropy naftowej, niestety, nastąpiła pauperyzacja mieszkańców regionu. Odzyskanie niepodległości i organizacja polskiej administracji spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem mieszkańców Ropienki. Zdawano sobie sprawę, że poziom życia społeczności lokalnej zależy od funkcjonowania tutejszych kopalń ropy naftowej. Zarobki w górnictwie pozwalały na zdecydowaną poprawę jakości życia. Rozwój przemysłu naftowego wymagał zaangażowania fachowców. Przybywali tu z różnych regionów Polski oraz zagranicy. Dzięki kopalnictwu działała szkoła, zawiązały się związki zawodowe i powstał nowy kościół. Ropienka stawała się ośrodkiem życia kulturalnego, centrum usługowym i handlowym. Wybuch II wojny światowej przerwał okres rozwoju miejscowości, a mieszkańcy zostali poddani najpierw terrorowi okupanta w okresie wojennym, a potem ukraińskich nacjonalistów w latach 1944 - 1947. Po okresie stagnacji dzięki kopalnictwu nastąpił rozwój wsi: wykonano elektryfikację, zorganizowano kino, powstała nowa szkoła, basen kąpielowy i Ludowy Klub Sportowy „Krokus Ropienka”. Obecnie kopalnia, choć nie eksploatuje już tak intensywnie ropy naftowej, jak w początkowym okresie działalności, to funkcjonuje do dnia dzisiejszego. W miejscowości można zobaczyć pozostałości związane z przemysłem wydobywczym ropy naftowej. Kopalnia ropy naftowej w Ropience znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo.

Pomnik w Ropience

Pomnik upamiętnia wydarzenia, które miały miejsce 29 i 30 lipca 1944 roku, kiedy to ukraińscy nacjonaliści dokonali zbrodni na mieszkańcach Leszczowatego, Brelikowa i Wańkowej. Ludobójstwa dokonano zaraz po wycofaniu się Niemców, a przed wkroczeniem oddziałów Armii Czerwonej. Wydarzenia mające miejsca na terenie gminy Ropienka zostały nazwane „Mordem w Ropience”. Pomnik znajduje się na Szlaku Naftowym - jak to z ropą drzewiej bywało oraz na trasie Bieszczadzkiej Gry Terenowej - Ziemia Ustrzycka Barwna Kulturowo.

Tekst: Jacek Łeszega